KARL

Qədim tevton dilində (alman və ingilis dilləri bu dildən yaranıb) ”eorl” və “ceorl” insan demək idi. İlk vaxtlar, ola bilsin, bu sözlər eyni mənanı verirdi, ancaq sonradan onların inkişaf yolları ayrıldı. Birincisi ancaq yüksək təbəqədən olan insanlara, ikincisi isə rəiyyətə şamil edildi. İngilis dilində “earl” (erl) sözü birincidən törəyərək geniş yayılmış zadəgan titulu olan qraf mənasında işlənməyə başlandı. “Ceorl” sözünə gəldikdə isə o, “churl”a (kəndli) çevrildi.

Alman dilində bu sözlərdən Karl adı törədi. Təxminən 698-ci ildə Geriştaldan olan frank zadəganı Pepinin qeyri-qanuni oğlu dünyaya gəlir. Atası, çox güman, anasının aşağı təbəqədən olduğuna işarə olaraq adını Karl qoyur. Karl böyüyərək çox güclü bir hökmdara çevrilir və 732-ci ildə Tur ətrafında müsəlmanlar üzərində qələbə çalır. Onu ən çox Çəkic Karl (və ya Karl Martell) kimi tanıyırlar. Bu ad ona döyüşlərdə düşmənə sanki çəkiclə endirdiyi zərbələrinə görə verilmişdi.

Onun nəvəsi də Karl, daha əzəmətli Karl – Böyük Karl oldu. Tezliklə bu ad Qərb monarxları arasında ən populyar ada çevrildi. Avstriya, Böyük Britaniya, Fransa, Almaniya, Macarıstan, İtaliya, Rumıniya, İspaniya və İsveç krallarının adları Karl idi. (Ayzek Azimov. Sözlərin tarixi)

KARİKATURA
KARSALA
OBASTAN VİKİ
Böyük Karl
Böyük Karl (lat. Carolus Magnus; ən tezi 2 aprel 742 və ən geci 2 aprel 748, Frank dövləti – 28 yanvar 814[…], Aaxen, Frank dövləti[…]) — frank kralı (768–800), imperator (800–814), Karolinqlər sülaləsinin banisi. Gödək Pipinin ölümündən sonra (768) Frank dövlətinin bir hissəsini idarə edirdi. Lanqobardlar, sakslar, ərəblər, qərb slavyanları və başqaları ilə apardığı müharibələr nəticəsində böyük imperiya yaratmışdı. Böyük Karl imperiyada hakimiyyətinin mərkəzləşməsinə çalışır, Katolik Kilsəsini kral hakimiyyətinin dayağı hesab edirdi. Böyük Karlın müxtəlif tayfa və xalqları birləşdirməklə yaratdığı imperiya onun ölümündən sonra parçalandı. Böyük Karlın dövründə mədəniyyət sahəsində yüksəliş müşahidə edilirdi. == Hakimiyyətə gəlməsi == Frank dövlətinin ən qüdrətli çağı Gödək Pipinin oğlu Böyük Karlın hakimiyyəti dövrünə (768–814) düşür. Ucaboy və qüvvətli olduğuna görə müasirləri ona Böyük ləqəbi vermişdilər. Onun qaynar, tükənməz enerjisi, dövlət idarəçiliyinin bütün incəliklərinə, inzibati, təsərrüfat, hərbi, diplomatik işlərə, maarif işlərinə və digər işlərə nüfuz etmək qabiliyyəti müasirlərini heyrətə salırdı.
Cəsur Karl
Cəsur Karl (fr. Charles le Téméraire; 10 noyabr 1433, Dijon – 5 yanvar 1477, Nansi— Burqundiya hersoqu (1467-ci ildən), Valua sülaləsinin yan qolunun nümayəndəsi. == Həyatı == Xeyirxah Filipp və Portuqaliyalı İzabellanın (1397–1471) oğlu. Flandriyada tərbiyə almışdır. Gentdə baş vermiş üsyanın (1452–53) yatırılmasında iştirak etmişdir. Burqundiya hersoqluğunun geniş, lakin pərakəndə yerləşən torpaqlarını birəşdirib müstəqil krallıq yaratmağa çalışırdı. Fransa fyeflərinin Paris parlamentinin tabeliyindən çıxarılması məqsədilə məhkəmə sistemində islahat keçirmişdir. 1473-cü ildə (Tionvil ordonansı) Mehelendə özünün şimal mülkləri üçün vahid ali məhkəmə orqanı (parlament) və maliyyə idarəsini (hesablama palatası) yaratmışdır. Peşəkar ordunun (1471 və 1473-cü illərin ordonansları) təşkili onun adı ilə bağlıdır. Fransadakı mülklərinin müstəqilliyini əldə etmək məqsədi ilə öz süzereni kral XI Lüdoviklə siyasi rəqabət aparmış, onun mərkəzləşdirmə siyasətinə qarşı çıxmışdır.
Fridrix Karl
Fridrix Karl Lüdviq Konstantin von Hesse (alm. Friedrich Karl Ludwig Konstantin Prinz und Landgraf von Hessen-Kassel‎) — Finlandiyanın son kralı, Hesse landqrafı. == Həyatı == 1868-ci ildə Hesse landqrafı II Fridrix Vilhelmin və Prussiya şahzadəsi Anna Hohenzollernin 3-cü oğlu olaraq dünyaya gəlmişdi. Atası 1875-ci ildə Danimarkadan Almaniyaya köçmüşdü. 1884-cü ildə atası vəfat etdikdən sonra, ailənin başına böyük qardaşı III Fridrix Vilhelm keçmişdi. == Finlandiya taxtı == 9 oktyabr 1918-ci ildə Finlandiya parlamenti tərəfindən Finlandiya və Kareliya kralı taxtına seçilmiş və Fredrik Kaarle adı ilə kral elan olunmuşdu. Lakin Birinci Dünya Müharibəsində II Vilhelmin taxtdan əl çəkməsindən sonra 14 dekabr 1918-ci ildə taxtdan əl çəkmişdir. == Sonrakı həyatı == 16 mart 1925-ci ildə Hesse sülaləsinin ailə başçısı olmuşdur.
III Karl
III Karl (İspaniya kralı)
Karl
Karl — kişi adı. Karl Qulbrandsen — Norveçli kişi velosipedçi. Karl Marks — alman filosofu, siyasətçisi, marksizm-leninizm nəzəriyyəsinin banisi. Karl Llevellin — Amerika mülki hüquq mütəxəssisi. Karl Lundquist — İsveçli kişi velosipedçi. Karl Manneim — Macarıstan filosofu və siyasətçisi. Karl Olsen — Norveçli kişi velosipedçi. Karl Rayner — ABŞ aktyoru. Karl Rulye — Bioloq, tibb elmləri doktoru, Moskva Universitetinin professoru. Karl Veyerştrass — Məşhur alman riyaziyyatçısı Karl Vilhelm Şeyele — isveç kimyaçısı.
II Karl
II Karl (İspaniya kralı)
IX Karl
IX Karl (fr. Charles IX de France; 27 iyun 1550, Sen-Jermen-an-Le[d] – 30 may 1574, Vensen) — Fransa kralı. 1559–1560-cı illərdə hakimiyyətdə olmuşdur.
I Karl
I Karl (Avstriya imperatoru) — Avstriya-Macarıstan İmperiyasının son imperatoru. I Karl (İngiltərə kralı) — İngiltərə, Şotlandiya və İrlandiya kralı.
Karl-Gerät
Karl-Gerät, İkinci Dünya Müharibəsində Rheinmetall tərəfindən dizayn edilmiş və istehsal olunan özüyeriyən mühasirə haubitsasıdır. Haubitsa, həmin dövrə qədər döyüşə hazırlanan və istifadə edilən ən böyük özüyeriyən silah olmuşdur. Ölçüsünə və mövcud atəş gücünə baxmayaraq, sistem döyüş faydasının şübhə doğurduğu bütün əvvəlki iri çaplı artilleriya platformalarına xas olan bütün zəif tərəflərinə sahib idi. Hitler hər zaman böyük dağıdıcı potensiala sahib olan və düşmənləri qorxuda bilən yeni silah sistemlərinə vəsait qoymağa hazır idi. Atom bombasına səbəb olacaq V-2 roketi və ağır su layihəsi bu cür iki layihə arasında idi. 1936-cı ildə sursat konstruktoru və inşaatçısı Rheinmetall şirkəti, Almaniya Ali Baş Komandanlığına Fransanı Almaniya işğalından qoruyan Maginot Xəttinin müdafiəsini məhv edə bilən super ağır bir haubitsa üçün təklif göndərdi. Kağızda bu, Fransanın Almaniya və İtaliya ilə şərq sərhədindəki müdafiə xətti üçün asan bir iş deyildi və Birinci Dünya Müharibəsində qazanılan Fransız təcrübəsi üzərində bu müdafiə xətti qurulmuşdu. Bu müdafiə xətti 20 ilə 25 kilometr dərinliyə qədər uzanmış və 75 mm-lik toplar yerləşdirilmiş 34 qüllədən, beton istehkamlardan, 50 mm-lik toplarla təchiz edilmiş 19 mühərrikli qüllədən, barrikadalardan, üst-üstə yerləşdirilmiş və konsentrasiya edilmiş atəşə malik 61 pulemyot qülləsindən, 135 mm-lik toplarla təchiz edilmiş 17 qüllədən və s-dən ibarət idi. Hitler müharibənin yaxınlaşdığını və ilk zərbəsinin Qərbə enəcəyini bilirdi. Almaniya rəsmi olaraq müharibəyə başlamazdan əvvəl 040-ı qurmaq əmrini verdi, lakin dünyadakı hadisələr ona üstünlük verdiyi üçün Hitler erkən hücum etdi, halbuki həmin dövrdə onun tikintisi davam edirdi.
Karl Abraham
Karl Abraham (alm. Karl Abraham‎; 3 may 1877[…], Bremen – 25 dekabr 1925[…], Berlin) — Almaniya psixoanalitiki. O, libidonun pregenital mərhələsinə, psixozun təhlilinə dair əsərlərin müəllifi obyekt münasibətləri nəzəriyyəsinin inkişafının əsasını qoymuşdur. O, Eygen Bleylerin rəhbərliyi altında Sürixdəki Burqholtsli klinikasında (1904–1907) işləmiş, burada Karl Qustav Yunqun ideyalarına yaxınlaşmışdır. Abraham sonra Berlində özəl praktikant kimi çalışmışdır. 1907-ci ildə Ziqmund Freydlə tanış olmuşdur. Abraham bütün həyatı boyu Freydin ideyalarına yaxın qalmış, zamanla Yunqdan uzaqlaşmışdır. O, 1910-cu ildə Psixoanalitik Cəmiyyətin Vyanadan kənarda ilk şöbəsini – Berlin Psixoanalitik Assosiasiyasını təşkil etmiş və 1924-cü ildə onun prezidenti olmuşdur. Bu təşkilat əsasında bir klinika yaradılmışdır. Bunun sayəsində Berlin psixoanalitiklərin hazırlanması üçün mühüm mərkəzə çevrilmişdir.
Karl Albert
Çarlz Albert (it. Carlo Alberto di Savoia) (2 oktyabr 1798[…], Turin, Sardiniya krallığı – 28 iyul 1849[…], Portu) — Savoyya hersoqu və Sardiniya kralı. Atası Karinano şahzadəsi Çarlz Emanuel, anası isə Polşa kralı III Avqustun nəvəsi Saksoniyalı Mariya Kristinadır. == Mənbə == Robertson, Priscilla. Revolutions of 1848: a social history (1952). pp 309–401. Smith, Denis Mack, Modern Italy: A Political History (University of Michigan Press: Ann Arbor, 1997).
Karl Benz
Karl Fridrix Mixael Benz (alm. Carl (Karl) Friedrich Michael Benz‎; 25 noyabr 1844[…] – 4 aprel 1929[…]) — alman mühəndisi, dünyada ilk daxili yanma mühərrikli avtomobilin ixtiraçısı, avtomobil sənayesinin pioneri. Onun şirkəti əsasında sonradan Daimler-Benz AG konserni (indiki Daimler AG) yaranmışdır. == Həyatı == Karl Fridrix Benz 25 noyabr 1844-cü ildə Almaniyanın Mülburq şəhərində anadan olub. Karlın maşinist işləmiş atası oğlunun yalnız iki yaşı olanda açıq qatar kabinəsindəki soyuqdan vəfat etmişdi. Valideynləri övladlarına layiqli təhsil vermək istəyirdilər. Karlsruedə ibtidai məktəbi bitirdikdən sonra 1850-ci ildə Karl texniki liseydə (indiki Bismark Gimnaziyası), sonra isə 1860-cı ildə Politexnik Universitetində təhsil almışdır. == Karyerası == Karl Benz öz emalatxanasında yeni daxili yanma mühərrikləri yaratmağa başladı. 31 dekabr 1878-ci ildə ikitaktlı benzin mühərriki üçün patent aldı. Tezliklə, Karl Benz gələcək avtomobilin bütün vacib komponentlərini və sistemlərini patentləşdirdi: sürətləndirici, batareya ilə işləyən yanma sistemi və alışdırma şamları, karbüratör, debriyaj, ötürücü qutu və su soyutma radiatoru.
Karl Bernadot
Karl Vilhelm (27 fevral 1861, Arvfyurstens-palats[d], Stokholm – 24 oktyabr 1951, Stokholm) — İsveç və Norveç şahzadəsi. == Həyatı == 1861-ci ildə Stokholmda doğulmuşdu. II Oskarın üçüncü oğlu idi. 1897-ci ilin mayında Danimarka şahzadəsi İnqeborq Oldenburqla evləndirilən Karlın buna baxmayaraq dörd övladı olmuşdu. Qızlarının hər üçü sırası ilə Danimarka, Norveç və Belçika kraliçaları olmuşdu. 1905-ci ildə VII Haakonun yerinə Norveç kral namizədi olmaq istəsə də atası buna imkan vermədi və üsyan kimi dəyərləndirəcəyini dedi. Özü kral ola bilməsə də qızı VII Haakonun oğlu ilə evləndi və indiki Norveç kralı olan V Harald onun nəvəsidir. Ən uzun ömürlü şahzadələrdən olan Karl 90 yaşında Stokholmda vəfat etdi.
Karl Bernşteyn
Karl Bernşteyn (ing. Carl Bernstein; 14 fevral 1944, Vaşinqton) — "Pulitzer" mükafatlı jurnalist. 1972-1974-cü illərdə Outerqeyt qalmaqalı zamanı Vaşinqton post qəzetinin müxbiri olaraq ABŞ prezidenti Riçard Niksonun istefa etməsinə məcbur olacaq faktları üzə çıxararaq böyük uğur qazanmışdır.
Karl Braun
Karl Ferdinand Braun (alm. Karl Ferdinand Braun;‎ 6 iyun 1850[…], Fulda, Almaniya ittifaqı – 20 aprel 1918[…], Nyu-York, Nyu-York ştatı) – Alman elektrik mühəndisi, ixtiraçı, fizik və Fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı. Braun radio və televiziya texnologiyasının inkişafına əhəmiyyətli dərəcədə töhfə vermişdir: O, 1909-cu ilin Fizika üzrə Nobel mükafatını "Radioteleqrafın inkişafında verdikləri töhfələrinə görə" Qulyelmo Markoni ilə bölüşdü. == Bioqrafiya == Braun Almaniyanın Fulda şəhərində anadan olub və Marburq Universitetində təhsil alıb və 1872-ci ildə Berlin Universitetindən doktorluq dərəcəsi alıb. 1874-cü ildə bir təmas nöqtəsi yarımkeçiricinin dəyişən cərəyanı yaratdığını kəşf etdi. 1895-ci ildə Fizika İnstitutunun direktoru və Strasburq Universitetində fizika professoru oldu. 1897-ci ildə ilk elektron-şüa borusu və elektron-şüa borusu osiloskopunu qurdu. Radionun inkişafı dövründə radioteleqrafiya üzərində işləmişdir. 1897-ci ildə Braun radio qabaqcılları sırasına qatıldı. Braun teleqrafiya mövzularında çoxlu elmi məqalə yazmışdı və "Electrician" və digər elmi jurnallara verdiyi çoxlu töhfələr sayəsində tanınmışdı.
Karl Brokkelman
Karl Brokkelman(alm. Carl Brockelmann‎; 17 sentyabr 1868, Rostok — 6 may 1956, Halle) — alman şərqşünası. == Həyatı == 1868-ci ildə anadan olmuşdur. Klassik filologiya və semitologiya sahələrində təhsil almış, əsasən ərəb dili və ədəbiyyatı ilə məşğul olmuşdur. Brokelman 1893-cü ildə Breslau Universitetində dosent adını almış, 1900- cü ildən başlayaraq Breslau, Köniqsberq, Halle və Berlin universitetlərinin professor vəzifəsində çalışmışdır. 1923-1939-cu illər arasında Breslau Universitetində, 1946-ci ildə isə Halle Universitetinin fəxri professoru vəzifəsini icra etmişdir. Brokelman semitologiya sahəsinə bir sıra töhfələr vermişdir. Ərəb ədəbiyyatı sahəsində yazdığı «Geschichte der arabischen Literatur» əsəri ilə şöhrət qazanmışdır. İslam elmləri sahəsində «Geschichte der islamischen Völker und Staaten» əsəri də böyük bir boşluğu doldurmuşdur. Ümumiyyətlə, şərq elmləri sahəsində çalışanların ərəb və fars dili ilə yanaşı türk dilinə də yer verdiklərinin şahidi oluruq.
Karl Brüllov
Karl Pavloviç Bryullov (rus dilində: Карл Па́влович Брюлло́в; 23 dekabr 1799 — 23 iyun 1852) — rus rəssamı. == Həyatı == Görkəmli rəssam Karl Pavel Bryullov rus rəsmində romantizmin ən məlum nümayəndələrindən biridir. Bryullovun əsərləri insanın hissiyyatlı-plastik gözəlliyinin iddiasıyla qeyd edilmişdir, obrazların dramatik gərginliyi, realistik tendensiyalar, incə psixologizm. Darıxdırıcı və dövlət "parad portreti", hansı ki, status üzrə zadəganlara və tacirlərə malik olmağa güvənirdi, Bryullov məişət və ya tarixi səhnəciklərdə dirilməyə məcbur etdi, sevimli qrimaskax, ötəri təbəssümlər, başın yarımdövrələri, donun qırışları. Ürəkdə bu rəssam yazıçı idi və hətta ən kiçik şəkilə tam romanı yerləşdirməyə çalışırdı, hərəkət zamanı onu fikirləşərək. İncəsənətlərin dəstəyinin Cəmiyyətinin pensioneri kimi İtaliyaya çıxıb, Bryullov orada illər 1823-cüdən 1835-ci üzrə yaşayırdı və işləyirdi. "günorta kənarı" təəssüratları, onun təbiətləri və incəsənətlər gənc Bryullova akademik klassisizmin təcrübəsini həyata keçirməyə kömək etdi, canlı obrazlara antiklərin tədris kopyalaması, tamlar hissiyyatlı cazibə. Artıq rəssamın erkən şəkilləri üçün mahir şəkil və kompozisiya tipikdirlər, emosional, ilıq rəng. Faciəli həlak olmuş qədim Roma şəhərinin qazıntılarının yerində olub, Bryullov "Son gün Pompey" parçasının üstündə işi başlayır. Rəssam vahid qırılmayla tutulmuş onun tarixi varlığının qaçılmaz anında vətəndaşların camaatını təsvir etməyi bacardı, bununla tarixi şəkil-nəticənin çox fiqurlunun onun birinci nümunəsini yaradıb, hansını ki, XIX əsrin bütün rus rəsmi öz çətin məsələsi kimi anlayırdı.
Karl Büher
Karl Büher (alm. Karl Wilhelm Bücher‎, 16 fevral 1847 – 12 noyabr 1930, Leypsiq, Prussiya[d]) — Almaniya iqtisadçısı. == Həyatı == == Fəaliyyəti == Karl Büher - Derpt, Bazel, Karlsruer və Leypsiq Universitetlərinin professoru tərəfindən "Xalq təsərrüfatının meydana gəlməsi" (1893)-cü il) adlı əsərində təklif olunan bəşəriyətin iqtisadi tarixinin dövrləşdirilməsi böyük maraq doğurur. Büher təsərrüfatın inkişaf sxemini irəli sürərək onu üç mərhələyə ayırır: "qapalı və ev təsərrüfatı pilləsi" (xüsusi istehlak üçün istehsal, mübadiləsiz təsərrüfat), "şəhər təsərrüfatı pilləsi" (xarici istehlakçı üçün istehsal və ya bilavasitə mübadilə pilləsi) və "xalq təsərrüfatı pilləsi" (mallar istehlakçıya çatana qədər bir sıra təsərrüfatlardan keçir). Buherin təsərrüfatın inkişaf sxemi onun fikrincə bəşəriyyətin inkişaf səviyyəsini müəyyən edən mübadilə konsepsiyasına əsaslanır. Büher mübadilə üsulunu iqtisadi inkişafın əsası hesab edirdi. Büherin təsərrüfat tarixinin ümumi sxemindən onun sənayenin inkişafının forma və mərhələlərinin təsnifatı doğur. O, göstərir ki, bunun birinci mərhələsi ev, qapalı istehsalla, ikincisi - sifarişlə işləyən sənətkarın işi ilə, üçüncüsü - onun azad bazar üçün işi ilə, dördüncüsü - möhtəkir üçün ev istehsalı ilə, beşincisi - iri fabrik istehsalı ilə üst-üstə düşür. Yeni tarix məktəbi və onun nəzəri irsi kifayət qədər ziddiyyətli olmuşdur. Şmoller və onun arxadaşları monarxizmlə, iqtisadiyyata güclü əlin yaxşı təsirinə inamları ilə, milliyyətçilik və mühafizəkarlıqla fərqlənirdilər, onlar sağ mühafizəkarların iqtisadi proqramlarının formalaşmasına böyük təsir göstərdilər.
Karl Bühler
Karl Bühler (27 may 1879[…] – 24 oktyabr 1963[…], Los-Anceles, ABŞ) — Almaniya və Avstriya psixoloqu. == Həyatı == Frayburq və Strasburq universitetlərində təhsil almış, Külpenin şagirdi, Bonn (1909), Münxen (1915), Drezden (1918), Vyana (1922) universitetlərinin professoru olmuşdur. 1938-ci ildə, Avstriyanın faşist Almaniyası tərəfindən işğalından sonra Norveçə, oradan da ABŞ-yə köçmüşdür. 1906-cı ildən Vürsburq məktəbi çərçivəsində təfəkkürü tədqiq edərək, ondakı obrazları, intellektual hissləri və hissi-obrazlı səciyyəsi olmayan əsl hissləri fərqləndirmişdir. Birinci dünya müharibəsi zamanı hərbi cərrah işləmişdir. == Fəaliyyəti == Müharibədən sonra uşaq psixologiyası problemləri ilə məşğul olmuş, psixikanın inkişafını instinkt, vərdiş və intellekt mərhələlərinə ayırmış, sonuncunu qəflətən anlama aktları ilə əlaqələndirmişdir. "Psixologiyanın tənəzzülü" ("Die Kriseder Psychologie", 1927) əsərində Bühler psixologiyada tənəzzülü subyektiv (introspektiv psixologiya), obyektiv (biheviorizm) və mədəni-tarixi (anlayan psixologiya) yanaşmalarının sintezi ilə aradan qaldırmağı təklif etmişdir. Dilçilikdə psixoloji istiqaməti, funksional linqvistikanı inkişaf etdirmiş, dil sahəsinin "eqosentrik konsepsiyasını" yaratmışdır. Dili funksional sistem hesab edən Bühler onun üç funksiyasını fərqləndirmişdir: danışana aid olan ifadə (ekspressiv), dinləyənə aid olan müraciət (apelyativ) və haqqında danışılan predmetə aid olan məlumat (reprezentativ) funksiyaları.
Karl Dalhauz
Karl Dalhauz (Carl Dahlhaus) — alman musiqişünası və musiqi filosofu. == Həyatı == 1947–52-ci illərdə Frayburqda V. Qurlittdən və Göttingendə R. Herberdən dərs almışdır. Harmonik tonallığın genezisi problemləri üzrə professorluq dissertasiyası (1966) və musiqi ritminin tarixinə dair bir sıra araşdırmaları Dalhauza beynəlxalq şöhrət gətirmişdir. 1967–89-cu illərdə Texniki Universitetin (Qərbi Berlin) musiqişünaslıq fakültəsinin professoru olmuşdur. == Fəaliyyəti == H. Rimanın musiqi lüğətinin 3-cü nəşrinin hazırlanmasında H.H. Eggebrextlə əməkdaşlıq etmişdir; terminoloji hissənin bir sıra məqalələrinin müəllifi (1967), personalilərə həsr olunmuş əlavə cildlərin redaktoru (1972–75); R.Vaqnerin əsərlərinin tam külliyyatının baş redaktoru (1970–; nəşri davam edir). Alman Musiqişünaslıq Cəmiyyətinin prezidenti (1977–79); “Musiqişünaslıq üzrə yeni dərslik” seriyasının (c.1–13, 1980–95) və “Musiqili teatr ensiklopediyası”nın (c. 1–16, 1989–97) redaktoru olmuşdur. == Əsərləri == Ensiklopedik təhsilli alim olan Dalhauz kitablarında və çoxsaylı məqalələrində (“Analiz və dəyərlilik mülahizəsi”, 1970; “Musiqi tarixinin əsasları”, 1977; “Mütləq musiqi ideyası”, 1978;, “Şönberq və başqaları”, 1978; “Musiqi realizmi”, 1982 və s.) Avropa musiqi nəzəriyyəsi, tarixi və estetikası problemlərini başlanğıc mərhələsindən müasir dövrədək araşdırmışdır.
Karl Diner
Karl Diner — (alman dilində: alm. Karl Diener‎; 1862–1928) — Vyana Universitetinin paleontologiya professoru. 1883–1885-ci illərdə fəlsəfə doktoru olan Karl Diner Suriyaya səyahət etdi və Livanda, Antilivanda geoloji tədqiqatlar apardı. 1886-cı ildən Vyana Universitetinin fiziki-coğrafiya kafedrasının dosenti, 1897-ci ildən professoru oldu. 1897-ci ildə Mərkəzi Himalaya geoloji və paleontoloji tədqiqarlar üçün səyahət edən ekspedisiyada iştirak etdi. Karl Diner 1 dekabr 1923-cü ildən Rusiya Elmlər Akademiyasının fizika-riyaziyyat elmləri bölməsinin (biologiya elmləri (paleontologiya) dərəcəsi üzrə) müxbir üzvü oldı.
Karl Diyem
Karl Diyem(d. 24 iyun, 1882,Vürtsburq- ö. 17 dekabr, 1962,Köln)— Almaniyanın idman administratoru, Berlin Olimpiya Oyunlarının Təşkilat Komitəsinin Baş Katibi və 1936 Yay Olimpiya Oyunlarının əsas təşkilatçısı idi. O, xüsusilə Olimpiya oyunları sahəsində nüfuzlu idman tarixçisi idi. Karl Diyem 1936-cı ildə Yay Olimpiya Oyunlarını təşkil edəndə, Olimpiya məşəlinin estafeti ənənəsini yaradıb. == Məşəlin estafeti ideyasının irəli sürülməsi == Məşəlin estafetini kimin irəli sürdüyü barədə həmişə mübahisələr olub. Rəsmi məlumatlara görə, Yay Olimpiya oyunlarının Təbliğat Komitəsində Təbliğat Naziri inzibatçı cənab Haeggert son həftələrdə oyunlar haqqında ictimai məlumatlılığı artırmaq və təbliğ etməyi yerinə yetirirdi. 1934-cü il Olimpiya konfransına görə Yunanıstana səfərində Diyem və Levald Almaniya keçiriləcək oyunlar üçün təmrtəraqlı tamaşanın yeni simvolunu kəşf etdilər. Bu Olimpiya məşəlinin estafetlə Yunanıstandan Berlinə gətirilməsi idi. Diyem həm də 1910-cu ildən şəhərlərarası yol ötürücü təşkilatında təcrübəyə malik idi.
Karl Drays
Karl Drays (alm. Karl Freiherr von Drais‎; 29 aprel 1785, Karlsrue — 10 dekabr 1851, orada) — alman əsilli ixtiraçıdır. Onun ixtiralarına velosiped və yazma maşını aiddir. == Tərcümeyi halı == Karl Drays 1803-05-ci illərdə Haydelberq universitetində arxitektura, fizika və kənd təsərrüfatı ixtisasları üzrə təshil alr.1817—ci ildə "yerimə maşını" adı altında öz ilk ikitəkərini ixtira edir. İki təkərdə sükan və oturacaq nəzərdə tutulmuşdu. Bu ixtira onun şərəfinə "draysine" adlandırılır. O, 1818-ci ildə bu ixtirasına patent alır. == Velosiped == Drais Laufmaschine ("çalışan maşın") icad edən məhsuldar bir ixtiraçı idi, daha sonra velocipede, draisine (İngiliscə) və ya Parisienne (Fransızca) adlanır, həmçinin hobbi atı və ya zərif at ləqəbini alırdı. Bu, onun ən məşhur və geniş şəkildə tanınan ixtirası idi. O, velosiped və motosiklet üçün əsas olan və mexanikləşdirilmiş şəxsi nəqliyyatın başlanğıcı olan iki təkərli prinsipi özündə birləşdirdi.
Karl Drayz
Karl Drays (alm. Karl Freiherr von Drais‎; 29 aprel 1785, Karlsrue — 10 dekabr 1851, orada) — alman əsilli ixtiraçıdır. Onun ixtiralarına velosiped və yazma maşını aiddir. == Tərcümeyi halı == Karl Drays 1803-05-ci illərdə Haydelberq universitetində arxitektura, fizika və kənd təsərrüfatı ixtisasları üzrə təshil alr.1817—ci ildə "yerimə maşını" adı altında öz ilk ikitəkərini ixtira edir. İki təkərdə sükan və oturacaq nəzərdə tutulmuşdu. Bu ixtira onun şərəfinə "draysine" adlandırılır. O, 1818-ci ildə bu ixtirasına patent alır. == Velosiped == Drais Laufmaschine ("çalışan maşın") icad edən məhsuldar bir ixtiraçı idi, daha sonra velocipede, draisine (İngiliscə) və ya Parisienne (Fransızca) adlanır, həmçinin hobbi atı və ya zərif at ləqəbini alırdı. Bu, onun ən məşhur və geniş şəkildə tanınan ixtirası idi. O, velosiped və motosiklet üçün əsas olan və mexanikləşdirilmiş şəxsi nəqliyyatın başlanğıcı olan iki təkərli prinsipi özündə birləşdirdi.
Karl Dönits
Karl Dönits (alm. Karl Dönitz‎; 16 sentyabr 1891[…], Qrünau[d], Prussiya, Almaniya imperiyası – 24 dekabr 1980[…], Aumül[d], Şlezviq-Holşteyn, Qərbi Almaniya) — Almaniyanın dövlət və hərbi xadimi, qross-admiral (1943), sualtı donanmanın komandanı (1935—1943), Almaniya Hərbi-Dəniz Qüvvələrinin Baş komandanı (1943—1945), 30 aprel-23 may 1945-ci il tarixləri arasında Almaniyanın dövlət başçısı və Ali Baş Komandanı. == Həyatı == Karl Dönits 16 sentyabr 1891-ci ildə Berlin yaxınlığındakı Qrünau şəhərində mühəndis - optik ailəsində dünyaya gəlmişdir. 1910-cu ildə kadet kimi hərbi - dəniz qüvvələrində xidmətə başlamış, bir müddət hazırlıq keçdikdən sonra, 1913-cü ildə Almaniya Hərbi - Dəniz Qüvvələrinin zabiti olmuşdur. Birinci dünya müharibəsi ərəfəsində Dönits Aralıq dənizində kreyser şəxsi heyəti tərkibində xidmət etmiş, daha sonra 1916-cı ilin oktyabr ayında sualtı gəmilərin şəxsi heyətinə daxil edilmişdir. 1918-ci ildə əsir düşmüş və 1919-cu ilin iyul ayına qədər əsirlikdə qalmışdır. Almaniya Hərbi - Dəniz Qüvvələrində xidmətini davam etdirən Dönits, 1935-ci ildə yeni tipli sualtı qayıqların hazırlanması və mükəmməlləşdirilməsi tapşırığını almışdır. Ancaq Herman Herinq ilə sualtı donanmaya ayrılan vəsait üzərində gərgin mübahisələrin yaranması bu prosesi bir müddət ləngitmişdir. Dönits həmin dövrdə müharibə başlayacağı təqdirdə Britaniyaya və digər ölkələrə müqavimət göstərmək üçün Reyxin təxminən 1000 sualtı gəmiyə ehtiyacı olduğunu bildirsə də, 1939-cu ildə ilk uğurlu nailiyyətlərə 57 sualtı gəmi ilə çatmışdır. 1943-cü ildə Adolf Hitlerin əmri ilə Qross-admiral Karl Dönits, Erix Röderin yerinə Alman Hərbi Dəniz Qüvvələrinin (Kriegsmarine) komandanı təyin olunmuşdur.
Alvin Karl Plantinqa
Alvin Karl Plantinqa (ing. Alvin Carl Plantinga; 15 noyabr 1932, Ann-Arbor, Miçiqan) — Amerikalı məşhur epistemoloq və din filosofu. == Həyatı == Miçiqan əyalətinin "Ann Arbor" regionunda 15 noyabr 1932-ci ildə dünyaya gəlmişdir. Atası Kornelius A. Plantinqa Miçiqan universitetinin fəlsəfə bölməsindən məzun olmuşdur. Sonralar həm Mişiqan universitetində və Kalvin kollecində fəlsəfə müəllimi olmuşdur. Anası Letti Plantinqa Hollandiya əsillidir. Böyük vətən müharibəsi vaxtında ailəsi ilə birgə Amerikaya köçmüşdür. 1955-ci ildə Ketlin Deboer adlı xanımla ailə həyatı qurur. Onun dörd övladı olmuşdur. A. Plantinqa xristian dininə çox bağlıdır.
Andrey Karlov
Andrey Karlov (rus. Андрей Геннадьевич Карлов; d. 4 fevral 1954, Moskva, RSFSR, SSRİ – ö. 19 dekabr 2016, Ankara, Türkiyə) — Rusiya Federasiyasının Koreya Xalq Demokratik Respublikasında (9 iyul 2001 – 20 dekabr 2006) və Türkiyə Respublikasındakı səfiri (12 iyul 2013 – 19 dekabr 2016). == Vəfatı == 19 dekabr 2016-cı ildə Ankarada Müasir Sənətlər Mərkəzindəki bir rəsm sərgisinin açılışı zamanı silahlı basqına məruz qalan Andrey Karlov elə həmin gün vəfat etmişdir. Səfiri 5 güllə ilə qətlə yetirən qatil şəxs Çevik Polis Alayının əməkdaşı Mərd Altındaş olmuşdur.
Andrey Karlov sui-qəsdi
Andrey Karlov sui-qəsdi (ing. Assassination of Andrei Karlov; rus. Убийство Андрея Карлова) - Rusiya Federasiyasının Türkiyə Respublikasındakı sabiq səfiri Andrey Karlova qarşı 2016-cı ilin 19 dekabr tarixində Türkiyənin paytaxtı Ankara şəhərində gercəkləşdirilmiş sui-qəsd. Hadisə səfirin Ankaradaki Müasir Sənətlər Mərkəzində bir rəsm sərgisinin açılışında çıxış etməsi zamanı baş vermişdir. Çevik Polis Alayının əməkdaşı 22 yaşlı Mərd Altındaş səfirə arxa tərəfdən yaxınlaşaraq 5 dəfə atəş açmışdır. Qatilin kameralara düşən görüntülərində səfiri güllələdikdən sonra Allahu Əkbər, Allahu Əkbər deyə bağırdığı Hələbi unutma, Suriyanı unutma, ümmətimiz təhlükəsizlikdə olmadığı müddətcə təhlükəsizlikdə olmayacaqsınız, geri çəkilin, geri çəkilin, Sadəcə ölüm bizi buradan kənarlaşdıra bilər, Bu zülmdə əli olan hər kəs cəzasını çəkəcəkdir - ifadələrini işlətdiklərini görünür.
Antonio Karlos Jobim
Antonio Karlos Brazileyro de Almeyda Jobim (port. Antônio Carlos Brasileiro de Almeida Jobim, Tom Jobim kimi də tanınır; 25 yanvar 1927, Rio-de-Janeyro, Braziliya – 8 dekabr 1994, Nyu-York, ABŞ) — Braziliyalı bəstəkar, aranjmançı, müğənni, şair, piano və gitara ifaçısı. Bossa-nova musiqi stilinin ortaya çıxmasında əsas rolu olan şəxslərdən biri. Onun mahnıları Braziliyanın və dünyanın bir çox məşhur müğənniləri, o cümlədən Astrud Gilberto, Stan Getz, Frenk Sinatra, Endi Vilyams tərəfindən ifa edilmişdir. Bütün dövrlərin ən çox ifa edilən mahnılarından sayılan "İpanemadan olan qız" (port. Garota de Ipanema, ing. The Girl from Ipanema) mahnısının bəstəkarı kimi tanınan Antonio Jobimin bir çox mahnıları hazırda standard caz və pop repertuarlarına daxildir. Jobimin ingilisdilli ölkələrdə tanınmasında onun 1960-cı illərdə ABŞ caz saksofonçusu Stan Getz, Joao Gilberto və onun xanımı Astrud Gilberto ilə birgə fəaliyyəti mühüm rol oynamışdır. Bu fəaliyyətin nəticəsində 2 albom — "Getz/Gilberto" (1963) və "Getz/Gilberto Vol. 2" (1964) ortaya çıxdı.
Antoniu Karluş Jobim
Antonio Karlos Brazileyro de Almeyda Jobim (port. Antônio Carlos Brasileiro de Almeida Jobim, Tom Jobim kimi də tanınır; 25 yanvar 1927, Rio-de-Janeyro, Braziliya – 8 dekabr 1994, Nyu-York, ABŞ) — Braziliyalı bəstəkar, aranjmançı, müğənni, şair, piano və gitara ifaçısı. Bossa-nova musiqi stilinin ortaya çıxmasında əsas rolu olan şəxslərdən biri. Onun mahnıları Braziliyanın və dünyanın bir çox məşhur müğənniləri, o cümlədən Astrud Gilberto, Stan Getz, Frenk Sinatra, Endi Vilyams tərəfindən ifa edilmişdir. Bütün dövrlərin ən çox ifa edilən mahnılarından sayılan "İpanemadan olan qız" (port. Garota de Ipanema, ing. The Girl from Ipanema) mahnısının bəstəkarı kimi tanınan Antonio Jobimin bir çox mahnıları hazırda standard caz və pop repertuarlarına daxildir. Jobimin ingilisdilli ölkələrdə tanınmasında onun 1960-cı illərdə ABŞ caz saksofonçusu Stan Getz, Joao Gilberto və onun xanımı Astrud Gilberto ilə birgə fəaliyyəti mühüm rol oynamışdır. Bu fəaliyyətin nəticəsində 2 albom — "Getz/Gilberto" (1963) və "Getz/Gilberto Vol. 2" (1964) ortaya çıxdı.
Arvid Karlsson
Arvid Karlsson (ing. Arvid Carlsson; 25 yanvar 1923[…], Uppsala – 29 iyun 2018[…], Göteborq) - İsveç farmakoloqu, 2000-ci ildə Pol Qrinqard və Erik Kandellə birgə sinir sistemində siqnal ötürülməsinə dair kəşflərinə görə Nobel mükafatına layiq görülüb. == Həyatı == Arvid Karlsson 1923-cü ilin yanvar ayının 25-i İsveçdə, Uppsala şəhərində orta təbəqədən olan ziyalı ailəsində anadan olub. 1941-ci ildə Lund Universitetinə daxil olur, 1951-ci ildə tibb elmləri doktoru elmi dərəcəsi alır. 1944-ci ildən farmakologiya kafedrasında asistent kimi çalışır. 1951-ci ildə yardımçı professor, 1956-cı ildə dosent (Associate Professor) adına layiq görülür. 1955-1956-cı illərdə ABŞ-nin Milli Ürək İnstitutunda Kimyəvi Farmacologiya Laboratoriyasında qonaq professor olub. 1959-cu ildə İsveçin Qotenburq Universitetində farmakologiya üzrə professor olur (1959-1976 illərdə müdir). == Üzvlüklər == 1962 -Uluslararası Neyro-Psixofarmakoloji Kollegiyasının (Collegium Internationale Neuro-Psychopharmacologicum) üzvü (Prezident 1978-1980). 1968 -nQotenburqda Texniki və Humanitar Elmlər üzrə Kral Cəmiyyətinin 1972 - Yapon Farmakoloji Cəmiyyətinin xarici üzvü 1974 - Amerikan Neyropsixofarmakoloji Kollecinin xarici üzvü 1974 - Alman Farmakoloji Cəmiyyətinin müxbir üzvü 1975 - İsveç Kral Elmlər Akademiyasının üzvü 1983 - Qotenburq Tibbi Cəmiyyətinin fəxri üzvü 1989 - Avropa Akademiyasının (Academia Europaea) üzvü 1991 - Bioloji Psixiatriya üzrə Cəmiyyətlərinin Dünya Federasiyasının fəxri üzvü 1992 - Uluslararası Neyro-Psixofarmakoloji Kollegiyasının fəxri üzvü 1992 - Tibb və Psixitriya Akademiyasının (Academia Medicinae & Psychiatriae) fəxri üzvü 1996 - ABŞın Milli Elmlər Akademiyasının Tibb İnstitutunda ortaq xarici üzvü 1997 - İsveç Bioloji Psixiatriya Cəmiyyətinin fəxri üzvü 1998 - Alman Bioloji Psixiatriya Cəmiyyətinin fəxri üzvü 1999 - Skandinav Psixofarmakoloji Cəmiyyətinin fəxri üzvü 2000 - Qərbi İsveçin Parkinson Assosiasiyasının (Parkinsonföreningen i Västra Sverige) fəxri üzvü == Ödüllər və mühazirələr == 1947 - Lund Universitetinin (İsveç) Magnus Blix adına Ödülü 1970 - Parkinson Xəstəliyi Fondunda (Nyu-York) İlk İllik Ceyms Parkinson Mühazirəsi və Ödülü - Per Dabb Qızıl Medalı, neurokimya sahəsində araşdırmalarına görə, Qotenburq Tibbi Cəmiyyəti 1973 - San Dieqo Neyrologiya Cəmiyyətinin (Kaliforniya) İkinci İllik Qrass Fondu Mühzairəsi 1974 - Oslo Universitetinin (Norveç) Anders Yare Tibbi Ödülü 1975 - American Psixiatrları Kollecinin (Feniks, Arizona) Stenli R. Din Mühazirə və Ödülü - antidepressantlar və neyroleptiklər üzrə araşdırmalarına görə Anna-Monika Fondunun (Münxen) Birinci Mükafatı 1978 - İsveç Kralının Medalı 1979 - Tibb üzrə Volf Ödülü, Yerusəlim, İsrail (R. V. Sperri və O. Hornikviçlə birgə).
Aynar Karlson
Aynar Karlson (13 oktyabr 1988) — Estoniyalı boksçu. Aynar Karlson Estoniyanı 2015-ci ildə I Avropa Oyunlarında təmsil etdi. Karlson 10 yaşından boks ilə məşğul olmağa başlamışdır. Kikboksinq üzrə dünya gənclər çempionu və 9 dəfə Estoniya boks çempionudur. Boksdan əlavə kikboksinq, sərbəst güləş, cüdo və ciu-citsu ilə məşğul olur. == Karyerası == Aynar Karlson birinci dəfə Avropa Oyunlarına 2015-ci ildə qatıldı. O, Bakıda baş tutan I Avropa Oyunlarında kişilər 81 kq çəki dərəcəsində, 1/32 final mərhələsində Monteneqronun nümayəndəsi Bosko Draskoviç ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Aynar Karlson rəqibinə 1:2 hesabı ilə uduzdu.
Azərbaycan Karlar İdmanı Federasiyası
== Lisenziyalı federasiyalar == Bu siyahı hal-hazırda rəsmi lisenziyası olan Azərbaycan idman federasiyalarının siyahısıdır. Hal-hazırda respublikada 31 rəsmi federasiya və 1 rəsmi assosiasiya lisenziyalı şəkildə fəaliyyət göstərir. == Digər federasiyalar == Azərbaycan Aykido Federasiyası Azərbaycan Strongmen Federasiyası Azərbaycan Alpaqut Federasiyası Azərbaycan Ciu-Citsu Federasiyası Azərbaycan Braziliya Ciu-Citsu Federasiyası Azərbaycan Çimərlik Futbol Federasiyası Azərbaycan Futzal Federasiyası Azərbaycan Hokkey Federasiyası Azərbaycan Kosiki Karate-do Federasiyası Azərbaycan Qol Güləşi Federasiyası Azərbaycan Pauerliftinq Federasiyası Azərbaycan Reqbi Federasiyası Azərbaycan Səmti Müəyyənetmə İdman Federasiyası Azərbaycan Yelkənli İdman Federasiyası Azərbaycan İdman Turizmi Federasiyası == Mövcud olmuş federasiyalar == Bəzi federasiyalar bir müddət aktiv fəaliyyət göstərmiş və ya fəaliyyət göstərməmiş, lakin rəsmi lisenziyaya sahib olmuşdur. Sonra isə bu lisenziya ləğv edilmiş və ya müddəti uzadılmamışdır. Bu səbəbdən də həmin federasiyalar ləğv olunmuş və ya fəaliyyətsiz hesab olunurlar. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == İdman Federasiyaları Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi [1] Arxivləşdirilib 2017-12-23 at the Wayback Machine Nazirlər nəyi dəyişəcək?
Balaca və Karlson
== Məzmun == Uzaq şəhərlərdən birində, adi bir küçənin ən adi bir evində Balaca adlı bir oğlan yaşayırdı. Ailəsi də adi bir ailə idi – atası, anası, qardaşı və bacısı var idi. Balaca özü də adi bir oğlan idi. Axı yer üzündə o qədər yeddiyaşlı, göygöz oğlan var ki! Onların da qulaqları kirli, şalvarlarının dizi cırıq olur. Ancaq Balaca öz adiliyi ilə razılaşmırdı. O deyirdi: – Mən adi olmaq istəmirəm. Bir gün Balaca evdə tək idi. Pəncərənin qarşısında dayanıb küçəyə baxırdı. Birdən qulağına vızıltı səsi gəldi.
Balaca və Karlson (cizgi filmi, 1968)
== Məzmun == Uzaq şəhərlərdən birində, adi bir küçənin ən adi bir evində Balaca adlı bir oğlan yaşayırdı. Ailəsi də adi bir ailə idi – atası, anası, qardaşı və bacısı var idi. Balaca özü də adi bir oğlan idi. Axı yer üzündə o qədər yeddiyaşlı, göygöz oğlan var ki! Onların da qulaqları kirli, şalvarlarının dizi cırıq olur. Ancaq Balaca öz adiliyi ilə razılaşmırdı. O deyirdi: – Mən adi olmaq istəmirəm. Bir gün Balaca evdə tək idi. Pəncərənin qarşısında dayanıb küçəyə baxırdı. Birdən qulağına vızıltı səsi gəldi.
Balaca və damda yaşayan Karlson
Balaca və damda yaşayan Karlson (isveç dilində "Lillebror och Karlsson på taket") — isveç uşaq yazıçısı Astrid Lindqrenin "Balaca və Karlson" trilogiyasının birinci kitabıdır. Hekayədə təsvir olunan hadisə 1950-ci illərdə Stokholmun mərkəzi rayonlarının birində - Vazastanda bir evdə baş verir. Bu evdə hekayənin qəhrəmanları - Ostermalm küçəsində yaşayan Svanteson ailəsinin kiçik uşağı yeddi yaşlı Svante, böyük qardaşı, bacısı və ata, anası yaşayır. Hadisələr damda yaşayan Karlson və uşaq ətrafında cərəyan edir. Karlson çox mənzilli evin damında yaşayır. Bu rayonda Astrid Lindqrenin özü də yaşamışdır. == Xarici keçidlər == Астрид Линдгрен.
Baltazar Karlos (Asturiya şahzadəsi)
İnfant Baltazar Karlos (isp. Infante Baltasar Carlos) (17 oktyabr 1629, Madrid – 9 oktyabr 1646, Saraqosa) – İspaniya kralı IV Filippin ilk oğlu və ölümünədək İspaniya taxt-tacının (Kastiliya və Leon, Araqon, Siciliya və Navarra krallıqları da daxil olmaqla) varisi, İspan infantı. Atasının apardığı diplomatik danışıqların nəticəsi olaraq İngiltərə kralı I Karl və xalası Henretta Mariyanın qızı Mariya Stüartla evlənməsi təklif edilsə də, dini məzhəb fərqlilikləri səbəbilə bu evlilik təklifi qəbul edilmədi. Nəhayət, 1646-cı ildə Müqəddəs Roma imperatoru III Ferdinand və bibisi Mariya Annanın qızı Marianna ilə nişanlandı. Ancaq nişandan bir neçə ay sonra Karlos tutulduğu çiçək xəstəliyi səbəbilə 16 yaşında vəfat etdi. Qurulan diplomatik əlaqələrin qorunması və varissiz qalan atasının istəyilə 14 yaşlı nişanlısı bir neçə il sonra atası IV Filiplə evləndi. == Mənbə == Diego Velázquez (3 January 2016). Complete Works of Diego Velázquez (Delphi Classics). Delphi Classics. p.
Boris Karloff
Boris Karloff (ing. William Henry Pratt) — Böyük Britaniya və ABŞ aktyorudur. Hollivudda "Frankenşteyn" və "Mumiya" personajlarının canlandırdığı rolları məşhurdur. Tənqidçilər tərəfindən "Qorxulu Karloff" və "Qorxunun ustası" kimi ləqəblər qazanmışdır.
Böyük Karlın tacı
Böyük Karlın tacı və ya Müqəddəs Roma İmperiyasının tacı (alm. Reichskrone‎) — Müqəddəs Roma imperatorlarının 11-ci əsrdən 1806-cı ildə Müqəddəs Roma İmperiyasının ləvğinə qədər taxdığı tac. Tac, Roma kralları, seçildikdən dərhal sonra isə İmperator tərəfindən istifadə edildi. X əsrin sonu və ya XI əsrin əvvəllərində hazırlanmışdır. Bir çox digər taclardan fərqli olaraq, dairəvi bir formada deyil, səkkizbucaqlıdır və səkkiz menteşəli löhədən hazırlanmışdır. Tacın ön hissəsindən başlayan və arxasına qədər dəvam edən hisssənin önündə xaç yerləşir. Tac Avstriyanın Vyana, Hofburqdakı İmperiya Xəzinəsində saxlanılır. == Tarix == Tacın 10-cu əsrin sonlarında və erkən 11-ci əsrdə Qərbi Almanyada, I Otto, I Konrad və III Konradın hakimiyyəti zamanı hazırlandığı düşünülür. Bu barədə ilk qorunan qeydlərin XII əsrdən bəri eyni tac haqqında olduğunu düşünsək bunun həqiqətə uyğun olduğu düşünülür. Müqəddəs Roma İmperiyası Krallarının əksəriyyət bu tacı taxmışdır.
Corc Karlin
Corc Denis Patrik Karlin (ing. George Denis Patrick Carlin; 12 may 1937[…], Nyu-York, Nyu-York ştatı – 22 iyun 2008[…], Santa-Monika, Kaliforniya) — ABŞ əsilli komediyanın stend-ap janrında komik, aktyor, yazıçı, ssenarist, prodüser, dörd Qremmi və Mark Tven adına mükafatlarının sahibi.
Daniela Karlan
Daniela Karlan (18 sentyabr 1980, Sibiu, Rumıniya) — Rumıniyanı təmsil edən marafonçu. Daniela Karlan Rumıniyanı 2004 və 2016-cı ildə Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Daniela Karlan birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2004-cü ildə qatıldı. Həmin il Afinada baş tutan yarışlarda Daniela Karlan 20 km. məsafəyə qaçış yarışlarında 1 saat 37 dəqiqə 14 saniyəlik nəticə ilə 57 atlet sırasında 37-ci yeri tutdu. Daniela Karlan növbəti Olimpiadasına 12 il sonra, 2016-cı ildə qatıldı. O, Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında marafon yarışlarında qüvvəsini sınasada, məsafəni sona gədər qət edə bilmədi.
Dreyer Karl Teodor
Dreyer Karl Teodor (3.2.1889, Kopenhagen - 20.3.1968, Kopenhagen) - Danimarka rejissoru, ssenarist, Danimarka kinematoqrafiyasının yaradıcılarından biri. Avropanın ən tanınmış kinematoqraflarından biri . 1908-ci ildən jurnalist işləmişdir. == Həyatı == Dreyer Ensa Kristiana Torpanın nigahdan kənar uşağı idi. Ensa fermer idi və uşağın anası yanında işləyən Yozefina Bernardina Nilson idi. Yozefina abort zamanı ölmüşdür. İlk iki ilini uşaq sığınacaqda yaşamış, daha sonra ciddi lüteran ailəsi, tipoqraf olan Karl Teodor Dreyerin yanında böyümüşdür. Məhs Dreyer Karl Teodor adını da onu şərəfinə almışdır. 16 yaşında Dreyer yüksək qiymətlərlə klassik qimnaziyanı başa vurmuşdur. Daha sonra qəyyumlarını (himayəçiləri) tərk edərək jurnalistlika ilə məşğul olaraq pul qazanmışdır.
Erik Karlfeldt
Erik Aksel Karlfeldt (isv. Erik Axel Karlfeldt; 20 iyul 1864[…] – 8 aprel 1931[…]) — isveçli şair, Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (1931). == Həyatı == İsveç şairi Erik Aksel Karlfeldt sadə ailənin yetirməsidir. Onun uşaqlıq illəri İsveçin mərkəzi hissəsində, mənzərəli guşədə yerləşən ailə malikanələrində keçmişdi. Həqiqi familiyası Eriksson idi. Yaradıcılığa başlayanda fermer təsərrüfatlarının yerləşdiyi kəndin adını özünə təxəllüs götürmüşdü. Soyadını dəyişməyin başqa və daha trivial səbəbi bir məsələyə görə cinayət məsuliyyətinə cəlb edilmiş atası ilə aralarında müəyyən məsafə saxlamaq idi. Erik Aksel Upsala universitetində oxuduğu dövrdə atası müflisləşmiş və borclarını ödəmək üçün ailə mülkünü satmışdı. Maddi imkanları məhdudlaşan gənc həyatını repetitorluqla təmin etməli olmuşdu. Ona görə də universiteti yalnız 1902-ci ildə başa vura bilmişdi.
Girts Karlsons
Girts Karlsons (latış. Ģirts Karlsons‎; d. 7 iyun 1981, Liepaya) — Latviya futbolçusu, Ventspils futbol klubunun hücumçusu. == Klub karyerası == Karyerasının çox hissəsini Latviyanın Metallurq Liepaya klubunda keçirən (203 oyun, 107 qol) Girts, Latviyanın digər klubu Venta-da (6 oyun), Rusiyanın Şinnik Yaroslavl (8 oyun) və Hollandiyanın De Qrafsxap (5 oyun) klubunda oynayıb. 2009—2012-ci illərdə İnter Bakı klubunda oynayıb. == Yığma karyerası == Karlsons 2003-cü ildən çıxış etdiyi Latviya milli futbol komandasında 49 oyunda 9 qol vurub.
Helmut Karl Bernhard fon Moltke
Helmut Karl Bernhard fon Moltke (alm. Helmuth Karl Bernhard Graf von Moltke‎; 26 oktyabr 1800[…] – 24 aprel 1891[…], Berlin) — Almaniya sərkərdəsi və hərbi nəzəriyyəçi, qraf (1870), Prussiya baş qərargah rəisi, general-feldmarşal (1871). Bismark və Roon ilə birlikdə Alman imperiyasının qurucularından biri hesab olunur. Alman Baş Qərargah rəisi general-polkovnik Helmut fon Moltkenin (Kiçik Moltke) əmisi.
III Karl (İngiltərə kralı)
III Çarlz, III Karl və ya tam adı ilə Çarlz Filip Artur Mauntbatten-Vindzor (əsil adı: ing. Charles Philip Arthur George Mountbatten-Windsor; 14 noyabr 1948[…], Vestminster borosu, Böyük London) — Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığının kralı (8 sentyabr 2022-ci ildən). Kraliça II Elizabetin oğlu. Kral taxtını ən uzun müddət gözləmiş varis. Çarlz 8 sentyabr 2022-ci ildə anasının ölümündən sonra kral oldu. 73 yaşında o, Britaniya tarixində ən uzun ömür sürən varis və Uels şahzadəsi olduqdan sonra Britaniya taxtına çıxan ən yaşlı şəxs oldu. 6 may 2023-cü ildə Vestminster abbatlığı'nda tacqoyma mərasimi oldu. == Həyatı == Karl 14 noyabr 1948-ci ildə Bukingem sarayında anadan olmuşdur. O, Edinburq hersoginyası Şahzadə Elizabet və Edinburq hersoqu Şahzadə Filipin ilk övladı və Kraliça Elizabetlə VI Corcun ilk nəvəsidir. Şahzadənin xaç valideynləri Kral (doğma babası), Norveç kralı VII Haakon, Mariya Tek (doğma böyük nənəsi), Şahzadə Marqaret (doğma xalası), Yunanıstan və Danimarka şahzadəsi Corc, Şahzadə Viktoriya, Xanım Brebon və Devid Bouz-Layon olmuşdur.